10 NĂM BELIMUMAB TRONG ĐIỀU TRỊ LUPUS BAN ĐỎ HỆ THỐNG

Abstract

       Lupus ban đỏ hệ thống (SLE - systemic lupus erythematosus) là một trong những bệnh tự miễn hay gặp nhất. Bệnh tiến triển dai dẳng, suốt đời với các thương tổn ở nhiều cơ quan như da, khớp, hạch bạch huyết, gan, thận, tim, phổi, …

            Sinh bệnh học của bệnh rất phức tạp, do sự phối hợp của nhiều yếu tố: di truyền, môi trường (thuốc, nhiễm trùng, ánh nắng mặt trời…) và rối loạn đáp ứng miễn dịch. Trong đó tế bào lymhpo B đóng vai trò rất quan trọng trong cơ chế bệnh sinh của bệnh. Khi các tác nhân nhiễm trùng kinh diễn hoặc các yếu tố ngoại lai tác động lên các tế bào của cơ thể khiến chúng bị biến đổi và trở thành “lạ” đối với chính cơ thể mình (hay còn gọi là tự kháng nguyên). Tế bào lympho B bị kích thích sẽ tăng sinh để sản xuất một lượng lớn các tự kháng thể chống lại các tự kháng nguyên đó. Tự kháng thể kết hợp với các tự kháng nguyên tạo thành phức hợp miễn dịch lắng đọng tại các mao mạch, cơ quan, tổ chức cùng với các bổ thể gây nên đáp ứng viêm, các hiện tượng bệnh lý.¹

Năm 1955, corticoid và hydroxychloroquine được cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kì (FDA) chấp thuận trong điều trị lupus ban đỏ hệ thống. Kể từ đó đến nay đã có nhiều thuốc ức chế miễn dịch được sử dụng như cyclophosphamide, cyclosporine, mycophenolate mofetil, rituximab…nhưng đều không được FDA chấp thuận trong điều trị lupus ban đỏ hệ thống. Gần đây, các thuốc sinh học tác động lên tế bào lympho B ngày càng chứng minh được vai trò và hiệu quả trong điều trị lupus ban đỏ hệ thống. Trong đó Belimumab là thuốc sinh học đầu tiên được cấp phép cho điều trị SLE trong hơn 50 năm qua.²